onderzoek en ontwikkeling van
de Zijlijnen
voor eigen project
Met de Zijlijnen ontwikkel ik een online tijdlijn dat vergeten perspectieven, lagen en lijnen in onze geschiedenis zichtbaar maakt. Hoe kunnen we meer stemmen, meer verhalen en meer ruimte maken voor wie en wat lang buiten beeld bleef in de geschiedschrijving? Sinds begin 2024 werk in aan de eerste pilot, over de geschiedenis van Rotterdam vanuit het vrouwelijk perspectief: de Rotterdamse Zijlijn.
Alleen als je weet hoe het wás,
kun je je voorstellen hoe het zou kunnen zijn.
– Bregje Hofstede, de Correspondent
de Rotterdamse Zijlijn
De Rotterdamse Zijlijn is de eerste pilot van de Zijlijnen. Het is een artistiek-historisch project waarin de geschiedenis van Rotterdam centraal staat: vanuit het vrouwelijk perspectief, van 1900 tot nu.
In 2024 deed ik voor de Rotterdamse Zijlijn archiefonderzoek naar 125 jaar vrouwengeschiedenis in Rotterdam, met steun van het Nationaal Archief via het programma Óns Archief. Bij onder andere het Stadsarchief Rotterdam, Atria en Maritiem Museum verzamelde ik verhalen, foto’s en documenten.
In 2025 werk ik deze uit in een openbare, multimediale tijdlijn, samen met Karin Fischnaller van The Anderen. De tijdlijn bundelt personen, plekken en gebeurtenissen die geschiedenis schreven, maar aan de zijlijn van de geschiedschrijving staan. Het is daarnaast ook een toegankelijke ingang naar archiefmateriaal van verschillende organisaties, het maakt zichtbaar wat nog ontbreekt en het nodigt uit om eigen materiaal of verhalen toe te voegen. Het is een fundament voor kennis over en toekomstig onderzoek naar de rol en positie van vrouwen in Rotterdam.
De feestelijke lancering van de Rotterdamse Zijlijn vindt plaats in oktober 2025: tijdens de Maand van de Geschiedenis in het Rotterdamse Jaar van de Vrouw.
Van aanleiding naar archief naar actie
Als Rotterdammer én als feministisch maker miste ik voor mijn projecten in de afgelopen jaren een basisoverzicht van de rol van vrouwen in de Rotterdamse geschiedenis. Daarnaast zag ik hoe weinig vrouwen terug te vinden zijn in archieven, straatnamen of musea. In mijn andere onderzoek, genaamd Vrouwen op de Kaart, ontdekte ik bijvoorbeeld dat slechts 7% van de straatnamen in de stad is vernoemd naar een vrouw. Door deze inzichten heb ik het initiatief genomen om deze basis op te zetten, dit werd het project de Rotterdamse Zijlijn.
Geschiedenis schrijven we samen
Het doel van de Rotterdamse Zijlijn en de Zijlijnen is om te informeren, maar vooral te activeren en te inspireren. Het wordt een platform waar archiefbronnen van verschillende organisaties gebundeld worden, en waar gebruikers informatie kunnen vinden én toevoegen. Waar het verloop van de vrouwengeschiedenis in de 20e eeuw in Rotterdam inzichtelijk gemaakt wordt en het collectief geheugen aangevuld.
Het is een basis voor onderzoek en projecten over de Rotterdamse vrouwenstrijd nu en in de toekomst. En uiteindelijk bovenal is het een plek van inspiratie voor nieuwe generaties, over het belang van gelijkwaardigheid en hun eigen rol daarin. Zodat ze zich voor kunnen stellen, wat die rol kan zijn.
Wil je meedenken, bijdragen of zelf een verhaal delen? Ik hoor heel graag van je!
Mail mij op anouk@milc.nl.